Man ligt met zijn hoofd op zijn laptop

Stress


Symptomen

Klachten van stress of spanning zijn: moe zijn, gespannen zijn, sneller boos zijn, dingen vergeten, hoofdpijn, piekeren, slecht slapen, somber gevoel, huilen, maagklachten, nekklachten, rugklachten, sneller verkouden of grieperig of je hart voelen kloppen in je borstkas. Een beetje stress of spanning hoort bij het leven en zorgt ervoor dat je alert bent en in staat om snel te reageren. 

Voor een vakantie, presentatie of examen zijn de meeste mensen gespannen. Dat is normaal. De spanning gaat ook weer over als de spannende situatie voorbij is. 

Maar er zijn ook omstandigheden die extra veel spanning kunnen geven: hoge verwachtingen die anderen van je hebben, als er veel tegelijk niet goed gaat, problemen thuis, bij je studie of op het werk. De spanningen kunnen soms ook lang duren. Als de spanning te groot wordt of te lang duurt en het lukt je niet meer om met de spanning om te gaan, dan raak je overbelast. Je verliest het overzicht en kunt de dingen niet goed meer aan. Ook gewone alledaagse dingen kunnen een probleem worden.

Soms krijg je last van hyperventilatie. Hyperventileren is een manier van verkeerd of veel ademhalen. Je ademhaling gaat te snel en je krijgt te veel zuurstof binnen. Daardoor kun je benauwd en duizelig worden.

Als de stress lang duurt heb je een hoger risico op ziekten van je hart en bloedvaten, zoals een hartaanval.
Door de stress gaan mensen vaak ongezonder leven. Ze gaan weer of meer roken, ongezonder eten, minder bewegen, meer alcohol drinken en minder de tijd nemen om te ontspannen. Hierdoor wordt de stress alleen maar erger.

Je kunt sneller last hebben van stress als:

  • je het moeilijk vindt om nee te zeggen
  • Je graag aardig gevonden wilt worden
  • je alles altijd heel goed wil doen
  • je van jezelf altijd bezig moet zijn
  • je moeilijk met anderen kunt praten over je gevoel
  • je moeilijk om hulp kunt vragen
  • je vaak meer dingen tegelijk doet
  • je graag zelf alles op wilt lossen

Behandeling

Als je last hebt van stress kun je zelf het volgende doen:

  • probeer te ontspannen, bijvoorbeeld door oefeningen, wandelen of in de tuin werken
     
  • doe mindfulness oefeningen als je piekert over het verleden en tobt over de toekomst, kijk voor informatie en oefeningen op: Wij zijn Mind
     
  • zorg voor regelmaat: ga op tijd naar bed en sta op tijd op. Eet op dezelfde tijden en sla geen maaltijd over. Ga wat doen, maar doe niet te veel.
     
  • als je veel piekert, kun je met jezelf afspreken dat je dat niet langer dan een half uur of 1 uur per dag doet
     
  • als je te veel of verkeerd ademhaalt, dan kun je adviezen vinden om je ademhaling te verbeteren vinden op Thuisarts.nl
     
  • beweeg regelmatig en vaak, bijvoorbeeld wandelen, fietsen, hardlopen of yoga
     
  • heb je problemen met slapen, kijk dan voor slaapadviezen op Thuisarts.nl
     
  • eet gezond, kijk voor eetadviezen op Thuisarts.nl
     
  • drink geen of weinig alcohol en neem geen drugs. Dit lijkt misschien even te helpen maar het lost je problemen niet op. Ze kunnen er zelfs erger door worden.
     
  • houd contact met anderen, tijd doorbrengen met vrienden, familie of collega’s kan je helpen je om je minder gestrest en somber te voelen. Een gesprek, zelfs kort, kan al helpen om je minder alleen te voelen en je gedachten op een rij te zetten.
     
  • zet meldingen op je telefoon uit

Voor lichte vormen van spanning, stress en nervositeit zijn er kruidengeneesmiddelen verkrijgbaar die je zonder recept van een arts kunt aanschaffen. Deze kruidengeneesmiddelen bevatten valeriaan. 

Preventie

Goed voor jezelf zorgen is het belangrijkste. Kijk verder naar wat je zelf kunt doen hierboven onder Behandeling

Wanneer hulp zoeken?

Neem contact op met je huisarts als:

  • het niet lukt om de stress te verminderen en je hulp nodig hebt
  • je meer klachten krijgt zoals angst, paniekaanvallen of als je steeds somberder wordt
  • als het slechter met je gaat
  • als je te veel alcohol drinkt of je bent drugs gaan gebruiken
  • als mensen in je omgeving zich zorgen over je maken

Kijk voor meer adviezen over beter omgaan met stress op Thuisarts.nl

Informatiebronnen

NHG-standaard Overspanning en burn-out 

GGZ-standaard Psychische klachten in de huisartsenpraktijk

MentaalVitaal

Wij zijn Mind

Zelfzorgproducten bij stress

Valdispert 45 mg valeriaanextract
VSM Dormiplant Valeriaan tabletten