Hoest

Af en toe hoesten is een natuurlijke reactie van het lichaam. Het hoesten maakt je keel, luchtpijp en longen schoon doordat het slijm, stof en vuil weghaalt.

Aan de binnenkant van de luchtwegen zit slijmvlies. Onder dit slijmvlies liggen zenuwen. Stof en vuil prikkelen die zenuwen waardoor je moet hoesten. Het slijm dat je ophoest, komt in je mond terecht. Je kunt het doorslikken en het gaat dan naar de maag. Bij een verkoudheid maak je extra slijm aan. Als dit bijvoorbeeld ‘s nachts in de luchtwegen komt, prikkelt het ook de zenuwen en moet je hoesten. Je hebt ook meer last van hoesten als er wondjes komen in het slijmvlies, bijvoorbeeld door het schrapen van de keel, door een virus of door roken. 

Oorzaken van hoest:
Hoest komt meestal door een virus, bijvoorbeeld het verkoudheids- of griepvirus.

Andere oorzaken van hoest:

• Longontsteking: dan voel je je erg ziek en heb je koorts. Kijk voor meer informnatie op Thuisarts.nl
   
• COPD: meestal door roken. Je hoest ook slijm op, bij het uitademen kun je een piep of brom horen en je bent moe. Kijk voor meer informatie op Thuisarts.nl
   
• Astma: dan kun je benauwd zijn en piepend ademhalen. Kijk voor meer informatie op Thuisarts.nl: astma bij volwassenen en astma bij kinderen
   
• Roken en vapen: niet alleen als je zelf rookt of vapet maar ook als anderen in je buurt roken of vapen. 
  De trilhaartjes op de slijmvliezen die normaal gesproken zorgen voor het naar buiten werken van het slijm, gaan kapot door het roken. Het slijm kan dus niet meer naar buiten worden gewerkt. Het  irritteert de zenuwen onder het slijmvlies, waardoor je moet hoesten.- vaak je keel schrapen: daardoor krijg je wondjes in je keel en ga je hoesten.
   
• Stoffen waar je allergisch voor bent, bijvoorbeeld allergie (interne link) voor huisstofmijt, huisdieren of hooikoorts
   
• Als je je verslikt doordat iets in je luchtpijp komt, bijvoorbeeld eten of drinken
   
• Kinkhoest: dat begint met verkoudheid en daarna kun je erge hoestbuien krijgen. Kijk voor meer informatie op Thuisarts.nl
   
• Erg koude of warme lucht
   
• Airco
   
• Uitlaatgassen
   
• Chemische stoffen zoals chloor of ammoniak
   
• Bijwerking van sommige medicijnen

Er zijn 2 soorten hoest:

• De eerste soort is de productieve hoest: dit is hoest met slijm. Bij een productieve hoest komt veel slijm naar boven.  Bij slijmvorming is hoesten een goede reactie om het slijm te verwijderen en de ademhaling te vergemakkelijken.
   
• De tweede hoest is de niet-productieve hoest, ook wel droge hoest, kriebelhoest, prikkelhoest of vastzittende hoest genoemd. Dit is hoest zonder slijm. Bij deze hoest is er (nog) geen slijm dat moet worden weggewerkt en de hoestprikkel wordt voor niets afgegeven. Door het hoesten raken soms de slijmvliezen nog erger geïrriteerd. Deze hoest komt meestal door een virus. 
  
  Bij verkoudheid of griep is de hoest in het begin vaak niet-productief of droog. Pas later, als de ontstekingsreactie goed op gang komt, komt er slijm en is de hoest meer productief. De virusinfectie gaat meestal binnen 1 tot 2 weken vanzelf weer over. Maar je kunt nog 4 weken of langer last blijven houden van de hoest.

Bij productieve hoest kun je de keel smeren door vaak iets te drinken, bijvoorbeeld water of thee. Je kunt sabbelen op een snoepje, hoestsiroop of een lepel honing in je mond laten smelten of thee met honing drinken.

Bij hoest en een verstopte neus door verkoudheid kun je neusdruppels of neusspray met zoutoplossing gebruiken. Of een middel dat het slijmvlies wat dunner maakt, zoals xylometazoline. Gebruik deze middelen niet vaker dan 3 keer per dag en wacht tenminste 8 uur voordat je het weer gebruikt. 

Belangrijk: gebruik middelen die het slijmvlies dunner maken niet langer dan 1 week. Als je het langer gebruikt, werkt het steeds korter en kun je er verslaafd aan worden.

Als je last hebt van droge hoest dan kun je een hoestprikkel dempend middel proberen.

Hoest door een andere oorzaak dan een virus gaat pas over als je de oorzaak weghaalt of als het behandeld wordt door de huisarts. Bijvoorbeeld stoppen met schrapen van de keel, stoppen met roken of vapen of behandeling van astma of allergie.

Hoest door een virusinfectie gaat meestal over binnen 1-2 weken, dus je hoeft niet meteen naar de huisarts. 

Neem direct je huisarts bij de volgende klachten:

• je ademt snel of moeilijk als je rustig zit of ligt
• je maakt een piepend geluid bij het ademhalen
• je raakt in de war of bent suf of slaperig
• je voelt dat je snel zieker wordt
• je hoest bloed op

Neem dezelfde dag contact op met je huisarts als:

• je opnieuw koorts (meer dan 38 graden) nadat je  een paar dagen koorstvrij was
• ouder bent dan 75 jaar, koorts hebt en je ziek voelt
• je een ernstige ziekte hebt van je hart of je longen, zoals ernstig hartfalen of COPD
• je minder weerstand hebt door een ziekte of door medicijnen, zoals leukemie of chemotherapie

Neem contact op met  je huisarts op werkdagen als:

• je pijn hebt in je borstkas
• je naast de hoest al langer dan 3 dagen koorts hebt
• je al langer dan 4 weken hoest maar verder niet ziek bent
• je rookt en je vaker periodes hebt waarin je veel hoest
• je je zorgen maakt over het hoesten

NHG-standaard Acuut hoesten

KNMP-Standaard voor Zelfzorg Verkoudheid en griep