Slapen

Kenmerken

Je brengt ongeveer een derde van je leven slapend door. Denk daar eens over na: iemand van 81 heeft al 27 jaar geslapen. Zonde van de tijd? Integendeel.

Tijdens het slapen gebeuren er veel nuttige dingen in je lichaam en hersenen. Sommige effecten merk je direct.
Hoe voel je je na een paar nachten goed slapen? Meestal ben je dan uitgerust en heb je meer energie. Ook je stemming, concentratie en geheugen gaan erop vooruit.

Slaap heeft ook voordelen die je niet meteen merkt, maar die wel belangrijk zijn. Je afweersysteem gaat bijvoorbeeld beter werken. En het risico op ziektes wordt kleiner. Ziektes zoals depressie, dementie, hart- en vaatziekten, diabetes en overgewicht.

Wat is een goede nachtrust? Die begint meestal binnen een half uur nadat je in bed gaat liggen, duurt 7 tot 9 uur en zorgt ervoor dat je ’s ochtends uitgerust wakker wordt. Hoeveel slaap nodig is, verschilt van persoon tot persoon.
Naast hoe lang je slaapt, is ook de kwaliteit belangrijk. Duurt het lang voordat je in slaap valt, word je vaak ’s nachts wakker en voel je je slaperig of vermoeid, ook al heb je genoeg uren geslapen? Dan valt er winst te behalen in de kwaliteit van je nachtrust.

Zelfzorg

Wat helpt om lekker te slapen? De adviezen daarvoor zijn uitgebreid. Voor het volledige advies kun je kijken op de website van Thuisarts.nl en die van de Hersenstichting.

Hieronder staan de adviezen samengevat als een lijstje met do’s en don’ts.

Wel doen

Houd een regelmatig leefpatroon: ga elke dag rond dezelfde tijd naar bed en sta rond dezelfde tijd op, en eet op vaste tijden.
Houd je slaapkamer stil, donker en koel.
Zorg overdag voor voldoende daglicht en beweging.
Ontspan in de avond, bijvoorbeeld met lichte beweging zoals wandelen en yoga. Of met rustige activiteiten zoals lezen, muziek luisteren, een bad nemen of mediteren.

Niet doen

Drink in de 6 uur voor het slapengaan geen dranken met cafeïne, zoals koffie, thee en cola.
Drink geen alcohol en gebruik geen cannabis om in slaap te vallen. Ze lijken te helpen, maar verlagen juist de slaapkwaliteit.
Gebruik geen elektronische apparaten (smartphone, tablet, computer en tv) in het uur voor het slapengaan.
Eet geen grote maaltijden vlak voor het slapengaan.
Rook niet.
Slik geen melatonine zonder medisch advies.

Gebruik eventueel een gezondheidsproduct
Er zijn verschillende voedingssupplementen verkrijgbaar die de nachtrust kunnen beïnvloeden. Zo zijn er supplementen met citroenmelisse of melatonine*. Deze kunnen helpen om sneller in slaap te vallen.

Daarnaast zijn er producten die een of meer van de volgende ingrediënten bevatten: passiebloem, valeriaan en hop. Die kunnen je helpen om lekker te slapen en ’s ochtends uitgerust wakker te worden.

*Let op bij melatonine (0,3 mg of meer per dag):

Neem melatonine 1 tot 2 uur voor het slapengaan in.
Gebruik het niet als je jonger bent dan 12 jaar.
Gebruik het niet als je zwanger bent of borstvoeding geeft.
Gebruik het niet langer dan 3 weken achter elkaar.

Overleg eerst met je arts als je medicijnen gebruikt die invloed hebben op de hersenen.

Meer tips

Heb je al langere tijd slaapproblemen? Neem dan contact op met je huisarts. Heb je slaapproblemen door lichamelijke of psychsche klachten, zoals depressie, angst of slaapapneu? Ga ook dan naar je huisarts. Die kan je zo nodig doorverwijzen naar een specialist.